Silica a Gombasek
Na wschodzie Słowacji możemy spełnić odwieczne ludzkie pragnienie, by wejść na dach świata. Oferujemy turystom spacer dachem płaskowyżu Silická planina. Ten wapienny płaskowyż o powierzchni 153 km² rozciąga się na południu wschodniej Słowacji i jest największym słowackim płaskowyżem. Z zachodu oddziela go od Plešiveckej planiny głęboka dolina rzeczki Slaná. Ten leżący na terenie dwóch państw – Słowacji i Węgier – płaskowyż jest niemal bezleśny, ale za to pełen romantycznych polan i form krasowych.
Największą atrakcją dla turystów jest termometr, a dokładniej wskazywane przez niego pomiary. Turysta, który weźmie go ze sobą, na pewno będzie zaskoczony ogromnymi wahaniami temperatur. Pod powierzchnią rozgrzanej Silickej planiny są zimne jaskinie, jeziorka krasowe i lodowe przepaście. Dotychczas odkryto tu łącznie 17 jaskiń i 14 przepaści.
Jak to zrobić? Spakować solidne buty, trochę jedzenia, coś do ubrania i nie zapomnieć o termometrze. Chcąc poznać ciekawostki płaskowyżu, dobrze jest wyruszyć rano z miejscowości Silica, zaczynając przy solidnie umocnionym kościele ewangelickim koło cmentarza, gdzie należy wejść na czerwony szlak. Pnąca się powoli nieutwardzona droga, pozwala cieszyć oczy widokami płaskowyżu poprzecinanego żebrami i żłobkami, a także wielobarwnymi poletkami.
Należy zobaczyć jeziorko Farárova jama (Dziura Proboszcza), które dziś jest romantycznym stawem obrośniętym trzciną. Można tu także spotkać żółte kosaćce, kaczeńce oraz niezapominajki. W stawie pływają karpie, sandacze, liny, szczupaki, a nawet węgorz. Na płaskowyżu jest niewiele szlaków turystycznych, ale nieutwardzony dukt niezawodnie prowadzi do zanikającego w ostatnich latach oczka wodnego zwanego Jašteričie (Silické) jazierko. Rosnące na powierzchni płaskowyżu ciepłolubne lub wręcz sukulentowe rośliny zręcznie maskują istnienie pod ziemią licznych rezerwuarów wciąż pełnych wody, co potwierdzają badania.
To, co najlepsze i najchłodniejsze zostawiliśmy na koniec – Silická ľadnica (lodownia). Pokryta lodem przez cały rok jaskinia z przebitym stropem to głęboka na 90 m przepaść, którą można bezpłatnie zwiedzać przez cały rok! Można ją oglądać ze ścieżki z zabezpieczeniami – galerii. Jej wyjątkowość polega na tym, że dzięki przepływowi powietrza lodowe sople utrzymują się tu nawet podczas letnich upałów. Z lodowni jest tylko kawałeczek do długiej na 46 metrów jaskini zapadliskowej – Babská diera, w której odkryto ośrodek kultu ludności zaliczanej do kultury kyjatyckiej z młodszej epoki kamienia.
Propozycje wycieczek po okolicy
Ak chce človek spáliť kalórie, treba postupovať od Gombaseckej jaskyne zdola hore na Silickú planinu. Ak to chce človek vypustiť a iba sa kochať výhľadmi, nech postupuje podľa nášho, vyššie uvedeného návodu. Ak by sa mu však málilo, výlet môže vhodne doplniť pokračovaním do blízkeho gombaseckého areálu, ku ktorému klesá náučný chodník. Areál v okolí Gombaseckej jaskyne v posledných rokoch prechádza renesanciou, aj preto tu pribudlo veľké rodinné ohnisko, bazénik, detské atrakcie či vyhliadková veža so zvonicou a oknom do minulosti. Práve cez neho sa ponúka pohľad na historicky najvzácnejšiu pamiatku areálu – ruiny pavlínskeho kláštora v náčrte, ako kedysi vyzeral. Za zmienku stojí aj kúria či novodobá fontána.
Turisticky najvýznamnejšou atrakcio
Jeśli ktoś chce spalić kalorie, to powinien z Jaskimi Gombaseckiej wyruszyć w górę na Silicką planinę. Natomiast ten, kto nie ma na to ochoty i chce tylko rozkoszować się widokami, powinien postępować zgodnie z naszą powyższą instrukcją. Gdyby czuł niedosyt, może jeszcze przejść się do pobliskiego miejsca rekreacyjnego zwanego Gombasecky areál, do którego prowadzi w dół ścieżka edukacyjna. W ostatnich latach teren wokół Jaskini Gombaseckiej przeżywa prawdziwy boom, dlatego zbudowano tam wielkie rodzinne ognisko, basenik, atrakcje dla dzieci oraz wieżę widokową z dzwonnicą i oknem w przeszłość. Właśnie z niego roztacza się widok na najcenniejszy zabytek tego rejonu – ruiny klasztoru paulinów, a właściwie zarys tego, czym niegdyś był. Warto też wspomnieć stojący tam dwór i współczesną fontannę.
Najbardziej znaną atrakcją turystyczną w tej okolicy jest oczywiście Jaskinia Gombasecka wpisana na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Słynie ze swojego kamiennego deszczu, kilkumetrowych makaronów krasowych oraz sali Hiroszima.
Na wycieczkę można wybrać się samochodem lub autobusem, lecz ten ostatni zwłaszcza w weekendy kursuje rzadko. Dobrym rozwiązaniem jest też rower. Chcąc przyjemniej spędzić czas podczas rodzinnej wycieczki z dziećmi, dobrze jest uzbroić się w sprzęt sportowy, np.: badminton lub piłkę. W pobliżu jaskini zbudowano ośrodek domków wypoczynkowych, bazę namiotową i amfiteatr, w którym od 1958 roku co roku organizowany jest Festiwal Węgrów mieszkających na Słowacji.
