Koszyce - Nižná Myšľa - Skároš
Koszyce
Miasto jest położone na obu brzegach rzeki Hornad na geograficznym styku Kotliny Wschodniopanońskiej, zwanej też Koszycką, i zaliczanych do Karpat Rudaw Słowackich. Od północnego zachodu granicę miasta wyznaczają, należące do tego pasma, masywy Čiernej hory i Gór Wołowskich. Ze wschodu otaczają miasto Góry Slańskie – pasmo pochodzenia wulkanicznego.
Koszyce to metropolia wschodniej Słowacji i drugie co do wielkości miasto Republiki Słowackiej.
W 2013 roku były Europejską Stolicą Kultury, a od 2016 roku noszą tytuł Europejskiego Miasta Sportu, od tego samego roku odbywa się tu prestiżowy międzynarodowy festiwal filmowy Art Film Fest.
Miasto jest również siedzibą województwa i samorządu regionalnego (Koszyckiego Kraju Samorządowego), ważnym centrum życia politycznego, gospodarczego, kulturalnego i religijnego.
Odbiciem bogatej historii miasta jest jego starówka z licznymi perłami architektury gotyckiej, barokowej, klasycystycznej oraz historyzującej, które tworzą największy zespół zwartej zabudowy zabytkowej na Słowacji. Dominantą miasta jest katedra św. Elżbiety.
Katedra św. Elżbiety to największa gotycka katedra i równocześnie największy kościół na Słowacji. Po jego południowej stronie znajduje się gotycka kaplica świętego Michała. Katedra ma też oddzielną, nadal działającą, dzwonnicę, nazywaną Urbanovą vežą.
Podczas zwiedzania Koszyc należy zobaczyć także inne zabytki, charakterystyczne dla tego miasta.
Jest w nim wiele kościołów, z których warte zwiedzenia są: kościół dominikanów, franciszkanów, norbertanów oraz kościół św. Michała. Na uwagę zasługują również: synagoga przy ulicy Zvonárskej, która jest najstarszą zachowaną synagogą w Koszycach, synagoga przy ulicy Puškinovej, zabytkowy ratusz, Urbanova veža, Župný dom, budynek Teatru Państwowego, Jakubov palác czy Immaculata, uważana za najpiękniejszy zabytek barokowy w mieście. Kolejną ciekawostką jest Dolna Brama, czyli wyjątkowe stanowisko archeologiczne, kryjące w sobie część trzynastowiecznych umocnień miasta.
Miasto Koszyce szczyci się również najdłuższą pieszą promenadą na Słowacji, przy której jest wiele stylowych kawiarni i restauracji, uliczek, parków, dziedzińców zabytkowych budynków oraz toczy się ożywione życie towarzyskie.
Wszystko to można zobaczyć odwiedzając Koszyce i spacerując po centrum miasta, które kryje w sobie wiele cennych skarbów.
Nižná Myšľa
Nižná Myšľa leży na pograniczu Koliny Koszyckiej u podnóża Gór Slańskich, u zbiegu rzek Hornadu, Olšavy i Torysy. Jest około 15 km oddalona od Koszyc i położona na wysokości 175 – 240 m n.p.m. Spod kościoła, który jest dominantą tej miejscowości, rozciąga się widok na szczyty Gór Slańskich, na równinę Kotliny Koszyckiej, miasto Koszyce i wschodnie krańce Rudaw Słowackich oraz Kojšovą hoľę.
Miejscowość Nižná Myšľa jest jednym z najbogatszych stanowisk archeologicznych na Słowacji, świadczącym o zasiedleniu okolic Koszyc już w czasach prehistorycznych. Od 1977 roku są tu systematycznie prowadzone wykopaliska archeologiczne, dzięki którym stanowisko to stało się jednym z najbardziej znanych w Europie. Wiele znalezisk jest cennych na skalę europejską. Jest tu także stanowisko archeologiczne z repliką domu i umocnień z epoki brązu.
W tej miejscowości działa też Myšľanské obecné muzeum (Myšľanskie Muzeum Gminne), w którym prezentowane są najważniejsze znaleziska z tego terenu.
To idealne miejsce na przystanek, warto się tu zatrzymać i zrobić odpoczynek. Nižná Myšľa oferuje świetne warunki do wypoczynku oraz nabrania nowych sił przed dalszą podróżą.
Skároš
Miejscowość Skároš leży około 20 km na południe od Koszyc, tuż przy granicy z Węgrami. Znajduje się w południowo-wschodniej części Kotliny Koszyckiej w paśmie Gór Slańskich, na wchód od rzeki Hornad. Mniejsza część jej obszaru to bezleśne wzgórza, ale w północnej i wschodniej części rośnie rozległy las dębowy. Skároš należy do konurbacji koszyckiej i wraz z sąsiednimi miejscowościami tworzy Združenie obcí Hornád (Stowarzyszenie Miejscowości Hornadu).
To pogranicze słowacko-węgierskie oferuje wiele atrakcji. Przed wejściem do strefy Schengen pas graniczny był pilnie strzeżony i chroniony, więc zachowała się tu niemal dziewicza przyroda. W tej okolicy są również pomniki, upamiętniające walki na frontach różnych wojen.
Dla upamiętnienia zwycięstwa wojsk sowieckich nad hitlerowskimi Niemcami został w Skárošu wzniesiony pomnik połączony z ekspozycją sprzętu wojskowego na wolnym powietrzu. Można tu obejrzeć słynny czołg T-34, rosyjskie działo przeciwpancerne ZIS-2, nazwane tak od producenta, ponieważ ZIS to skrót Závodov imeni Stalina, czy działo ZIS-3 mające zasięg aż 13 kilometrów. Oprócz broni rosyjskiej, która już z daleka wygląda na niedbale odlaną, zwraca uwagę również doskonałe niemieckie działo, które jednak przegrało bitwę o Skároš. Znalezienie go nie będzie trudne, różnica w stylu produkcji ówczesnej broni jest widoczna już na pierwszy rzut oka.
Route description
Trasę można zacząć w dowolnym miejscu nad Hornadem. My wystartowaliśmy z osiedla Krásna. Należy jechać CZERWONYM SZLAKIEM nad rzeką Hornad w kierunku na południe. Po chwili wyjeżdża się z miasta.
Przejeżdża się koło żwirowni Krásna pod mostem kolejowym, wciąż wzdłuż Hornadu. Koło Nižnej Myšli dojeżdża się do mostu nad rzeką. Do tego punktu wraca się na końcu, teraz jednak należy jechać dalej CZERWONYM SZLAKIEM w kierunku miejscowości Skároš.
Trasa na chwilę oddala się od Hornadu koło Čanianskych jezior, a za nimi wjeżdża się na główną drogę. Po przejechaniu przez most wjeżdża się do miejscowości Zdaňa, gdzie należy skręcić w prawo. Trzeba trzymać się CZERWONEGO SZLAKU. Tuż przed wyjazdem ze wsi, za mostem trzeba skręcić w prawo. Potem przejeżdża się koło gospodarstwa z powrotem w stronę Hornadu.
We wsi Trstené pri Hornáde należy koło mostu skręcić w lewo i po minięciu boiska piłkarskiego wjechać do wsi. Trzeba pilnować CZERWONEGO SZLAKU, który prowadzi przez wieś i rozległe pola w kierunku Skároša.
W Skárošu można sobie zrobić krótki spacer do Pomnika Zwycięstwa. Trasa potem dalej prowadzi NIEBIESKIM SZLAKIEM. Tuż za mostem nad rzeką należy skręcić w prawo i jechać przez wieś aż do lasu. Podjazd betonową drogą, prowadzącą przez las, ma przewyższenie 150 metrów.
Po pokonaniu podjazdu, zjeżdża się szybko do Vyšnej Myšli. Przejeżdża się przez całą miejscowość i dopiero przed mostem kolejowym należy skręcić w lewo. Jedzie się wciąż NIEBIESKIM SZLAKIEM przez pola. Niespodzianka czekała na nas tuż przed Nižną Myšľą, gdzie zwalił się most przez rzekę. Nie jest to jednak przeszkoda nie do pokonania i odważniejsi przejadą przez płytką rzekę na rowerach, a inni mogą zdjąć buty i przeprowadzić swoje rumaki.
Przed Nižną Myšľą przejeżdża się koło trzech stanowisk archeologicznych i starych słomianych zabudowań. W Nižnej Myšli koło remizy strażackiej należy skręcić w lewo i zjechać w dół ze wzgórza do głównej drogi. Gdy główna droga będzie skręcać w lewo, trzeba pojechać prosto do mostu nad Hornadem. Tu wraca się do miejsca, na którym już się było. Teraz należy skręcić w prawo i wzdłuż Hornadu wrócić do Koszyc.
Od Nižnej Myšli wraca się prostą drogą do Koszyc; koło żwirowni aż do osiedla Krásna.
