Koszyce - Herľany
Koszyce
Miasto jest położone na obu brzegach rzeki Hornad na geograficznym styku Kotliny Wschodniopanońskiej, zwanej też Koszycką, i zaliczanych do Karpat Rudaw Słowackich. Od północnego zachodu granicę miasta wyznaczają, należące do tego pasma, masywy Čiernej hory i Gór Wołowskich. Ze wschodu otaczają miasto Góry Slańskie – pasmo pochodzenia wulkanicznego.
Koszyce to metropolia wschodniej Słowacji i drugie co do wielkości miasto Republiki Słowackiej.
W 2013 roku były Europejską Stolicą Kultury, a od 2016 roku noszą tytuł Europejskiego Miasta Sportu, od tego samego roku odbywa się tu prestiżowy międzynarodowy festiwal filmowy Art Film Fest.
Miasto jest również siedzibą województwa i samorządu regionalnego (Koszyckiego Kraju Samorządowego), ważnym centrum życia politycznego, gospodarczego, kulturalnego i religijnego.
Odbiciem bogatej historii miasta jest jego starówka z licznymi perłami architektury gotyckiej, barokowej, klasycystycznej oraz historyzującej, które tworzą największy zespół zwartej zabudowy zabytkowej na Słowacji. Dominantą miasta jest katedra św. Elżbiety.
Katedra św. Elżbiety to największa gotycka katedra i równocześnie największy kościół na Słowacji. Po jego południowej stronie znajduje się gotycka kaplica świętego Michała. Katedra ma też oddzielną, nadal działającą, dzwonnicę, nazywaną Urbanovą vežą.
Podczas zwiedzania Koszyc należy zobaczyć także inne zabytki, charakterystyczne dla tego miasta.
Jest w nim wiele kościołów, z których warte zwiedzenia są: kościół dominikanów, franciszkanów, norbertanów oraz kościół św. Michała. Na uwagę zasługują również: synagoga przy ulicy Zvonárskej, która jest najstarszą zachowaną synagogą w Koszycach, synagoga przy ulicy Puškinovej, zabytkowy ratusz, Urbanova veža, Župný dom, budynek Teatru Państwowego, Jakubov palác czy Immaculata, uważana za najpiękniejszy zabytek barokowy w mieście. Kolejną ciekawostką jest Dolna Brama, czyli wyjątkowe stanowisko archeologiczne, kryjące w sobie część trzynastowiecznych umocnień miasta.
Miasto Koszyce szczyci się również najdłuższą pieszą promenadą na Słowacji, przy której jest wiele stylowych kawiarni i restauracji, uliczek, parków, dziedzińców zabytkowych budynków oraz toczy się ożywione życie towarzyskie.
Wszystko to można zobaczyć odwiedzając Koszyce i spacerując po centrum miasta, które kryje w sobie wiele cennych skarbów.
Herľany
Herľany to miejscowość na Słowacji, w powiecie ziemskim Koszyce, słynąca ze znajdującego się w niej gejzera, który obecnie wytryskuje na wysokość 7 – 15 m. Jest to jedyny zimny gejzer w Europie.
Herlianski gejzer różni się od klasycznych gejzerów tym, że znajduje się w górach wulkanicznych, które już zakończyły swoją działalność i właściwie sztucznie aktywował się, podczas wykonywania odwiertu o głębokości 404,5 m, a także tym, że wytryskuje z niego zimna woda. Swoje powstanie gejzer zawdzięcza rozkwitowi tutejszego uzdrowiska w XIX wieku, ponieważ na jego potrzeby konieczne było pozyskanie wystarczającej ilości leczniczej wody mineralnej.
Obecnie erupcja następuje co 34 – 36 godzin i trwa 25 minut, a średnia wydajność to 25 – 30 l na sekundę. Przerwy pomiędzy erupcjami zależą od występowania opadów. Podczas większych opadów erupcje są częstsze i odwrotnie.
Ze względu na specyficzne cechy i wyjątkowość, które wyraźnie odróżniają go od innych gejzerów na świecie, może być w pełni uznany za unikat na skalę światową. Historia herlianskiego gejzeru, wraz z modelem urządzenia wiertniczego, stosowanego podczas prac badawczych przez Viliama Zsigmondego są prezentowane w Muzeum im. Zsigmondego w Wyszehradzie na Węgrzech.
Dargov
Miejscowość Dargov położona jest pomiędzy wysuniętymi ramionami środkowej części Gór Slańskich, w górnej części doliny potoku Trnavka, na wysokości około 260 m n.p.m. Dargov to ostania wieś zemplinska w powiecie Trebišov i wyznacza granicę z Abovem. Zabytkowy kamień graniczny tzw. „župný kameň” (od żupa – dawna jednostka podziału administracyjnego, odpowiednik dzisiejszego województwa) obecnie leży na granicy powiatu Trebišov i powiatu ziemskiego Koszyce.
Z Dargovem silnie łączą się wspomnienia grozy drugiej wojny światowej, ponieważ podczas walk o Przełęcz Dargovską wieś został niemal całkowicie zniszczona. Według dostępnych informacji poległy tu 22 tysiące żołnierzy i cywili. Trwałą pamiątką tamtych czasów jest „Pomnik Zwycięstwa”, zbudowany na samej przełęczy.
Dargov to brama wejściowa do rezerwatu przyrody o znaczeniu krajowym „Bačkovská dolina”.
Route description
Trasę można zacząć przy koszyckim centrum handlowym Aupark. Dalej ulicą Palackiego należy jechać na wschód pod most kolejowy. Za stacją benzynową trzeba skręcić w prawo, potem przejechać przez most nad rzeką Hornad. Po minięciu przejścia dla pieszych i ekranów dźwiękochłonnych należy pojechać w przeciwnym kierunku, jakbyśmy wracali. Wzdłuż drogi E58, klucząc wśród ogródków działkowych, wjeżdża się na łagodny pagórek i trzeba dostać się aż do dużego skrzyżowania koło stacji benzynowej. Tu należy przejechać na druga stronę ulicy i jechać prosto drogą 3410 w kierunku miejscowości Zdoba.
Mało uczęszczaną drogą 3410 przejeżdża się przez wsie Zdoba, Sady nad Torysou, Olšovany aż do wsi Ďurkov, gdzie na skrzyżowaniu z drogą główną, na ryneczku, skręca się w lewo na drogę 576 w kierunku Bidovec.
Za Ďurkovem dalej jedzie się drogą 576 przez Bidovce oraz koło Nižnej i Vyšnej Kamenicy aż do Herľan. Drogi w tych zakątkach są mało uczęszczane, więc samochody nie będą przeszkadzać.
Kolejny przystanek znajduje się przy naturalnym gejzerze w Herľanach. Aby zobaczyć go w pełnej krasie trzeba dobrze zaplanować wycieczkę i mieć szczęście, bo gejzer wytryskuje co 32 – 36 godzin, by kontynuować trasę należy wrócić na początek miejscowości i na skrzyżowaniu w kształcie litery T, skręcić w lewo na Vranov.
Droga powoli pnie się lasem. Po paru kilometrach podjazd staje się bardziej stromy i wije się serpentynami. Na szczycie serpentyn jest skrzyżowanie z czerwonym szlakiem rowerowym, na który należy skręcić w prawo. Przejeżdża się przez szlaban na drogę leśną. Przy drodze jest źródło Hubert, w którym można uzupełnić zapas wody. Przejeżdża się przez obszar objęty wysokim stopniem ochrony, o czym świadczy otaczająca przyroda.
Leśnymi drogami dojeżdża się aż do Dargovskiego priesmyku. W miesiącach letnich działa tu bufet. Można usiąść na chwilę pod pomnikiem. Trasa dalej prowadzi po lewej stronie pomnika i lekko pnąc się wchodzi w las. Ten podjazd ma jeszcze kilka kilometrów, ale jest ostatni na trasie i kiedy droga zaczyna opadać to już jest z górki!
W Ruskovie należy jechać prosto aż do skrzyżowania w kształcie litery T, koło sklepu spożywczego. Tu trzeba skręcić w lewo na Blažice. Dalej jedzie się przez Bohdanovce i koło Nižnej Hutky, by wreszcie wrócić do Koszyc.
W Koszycach jest kilka możliwości powrotu do punktu początkowego. Można wjechać na czerwone lub zielone C, które prowadzi wzdłuż rzeki Hornad, nad którą przejeżdża się wjeżdżając do Koszyc, lub można wrócić ścieżkami/uliczkami przez miasto zgodnie z tablicami z napisem CENTRUM.
