Kościół Świętego Krzyża - Senderov

W latach 1974-1977 archeolog Belo Polla odkrył na wzgórzu nad Zbiornikiem Zemplińskim pozostałości jednonawowego średniowiecznego kościółka. W minionych latach miejsce to zostało ponownie zbadane i wyeksponowane jako zabytek.

Kościółek został zbudowany na tarasie pod szczytem wzgórza w pobliżu miejscowości Vinné prawdopodobnie koło połowy XIII wieku, jako niewielki obiekt jednonawowy z kwadratowym prezbiterium i zakrystią po północnej stronie. Belo Polla w swoich badaniach datował powstanie kościółka już na XI-XII wiek.

Prawdopodobne jest, że gdy podczas walk magnaterii z królem Karolem Robertem Omodejowie spalili w 1312 roku pobliski zamek Vinné, mógł zostać uszkodzony również, mający dogodną lokalizację, kościółek na Senderovie.

Świątynia pod wezwaniem św. Krzyża wspomniana jest w 1336 roku w związku z pustelnikami, co potwierdza również kolejny dokument z 1418 roku, w którym zawarta jest prośba o ponowne zbudowanie kaplicy, którą pustelnicy musieli opuścić przed 40 laty z powodu schizmatyków. Z badań archeologicznych wynika, że kościół przestał istnieć przed XV wiekiem.

Podczas badań stwierdzono również, że ściany kościółka były malowane na wiele kolorów, udało się też odkryć inne elementy zdobnicze , takie jak na przykład kamienne obramowanie małego, jeszcze romańskiego okienka czy fragmenty kamiennego lwa.

Po badaniach z lat 70. miejsce zostało opuszczone i stopniowo zarastało. Odbudowy kościółka podjęli się w 2012 roku wolontariusze skupieni wokół Patrika Cimpricha i od tego czasu udało się im oczyścić miejsce oraz przeprowadzić badania kontrolne, które uzupełniły wiadomości zebrane przez Belę Polla, a także wytyczyć kontury budynku. Umieszczono również tablice informacyjne i strzałki, dzięki którym miejsce zostało udostępnione dla turystów.