Stratená
Czy wiedziałeś, że Koszycki Raj na ziemi obejmuje też słynny Słowacki Raj? Wart zwiedzenia i ściśle chroniony teren parku narodowego o takiej właśnie nazwie słynie z głębokich dolin, potężnych górskich grzbietów pokrytych lasami porastającymi nawet najbardziej niedostępne miejsca. Właśnie to nadaje Słowackiemu Rajowi atrakcyjny i niepowtarzalny charakter. Ten, kto chętnie bierze się za bary z życiem, na pewno doceni wyzwania, jakimi są głębokie wąwozy, strome zbocza i atrakcyjne szlaki turystyczne z drabinkami oraz klamrami. Jest tu jednak wiele zakątków ukrytych przed nawałem turystów, jakich właśnie poszukują miłośnicy mało znanych miejsc. Polecamy rezerwat przyrody Stratená w południowej części parku narodowego, bo choć jest znany, to jego ostępy nie są najczęściej odwiedzanymi miejscami.
Mała wioska o nazwie dobrze oddającej jej położenie i charakter Stratená dosłownie jest zagubiona pośród Sokolich skál. W dawnej osadzie górniczej były też piece hutnicze należące do Csákych i Coburgów, w których wytapiano rudę jeszcze w 1927 roku. Z dawnej huty pozostał już tylko budynek administracyjny (obecnie pensjonat Šafran). Malowniczą miejscowość u podnóża stromych zboczy, gdzie zimą niemal nie dochodzi słońce, warto odwiedzić także ze względu na urzekający Stratenský kaňon ze ścieżką edukacyjną.
Wycieczka 2-kilometrowym wąwozem, który przez wiele lat drążyła rzeka Hnilec, jest dobrą propozycją nawet dla mniej zaprawionych turystów. Wśród majestatycznych wapiennych skał romantycznie wije się stara droga prowadząca wzdłuż rzeki Hnilec. Ustawiono przy niej tablice edukacyjne i w ten sposób powstała pierwsza na Słowacji ścieżka edukacyjna przystosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnością ruchową. Pionowe ściany kanionu są pełne ciekawych zagłębień, fantastycznych kształtów i jaskiń. Punktem wyjścia na wycieczkę do Stratenskiego kaňonu może być wieś Stratená (łatwa trasa, 1,6 km, 25 min czerwonym szlakiem turystycznym) lub osada Dobszyńska Jaskinia Lodowa (łatwa trasa, 2,9 km, 55 min czerwonym szlakiem turystycznym).
Propozycje wycieczek po okolicy
Przy okazji wycieczki do Stratenej można też wybrać się do rezerwatu przyrody Stratenská píla. Jego nazwa pochodzi od już nieistniejącego… tartaku, który został zatopiony podczas budowy zbiornika wodnego Palcmanská Maša. Miejsce w widłach rzeki Hnilca i Krčmárovho potoku nazywano dawniej też Kolonia Zajf. Przechadzka brzegiem Hnilca i zakątkami Stratenskej píly to na pewno gratka dla miłośników fotosafari oraz nieforsownych spacerów. Kolejną propozycją nietypowego spędzenia czasu i przeżycia czegoś wyjątkowego jest wizyta w największej jaskini lodowej na Słowacji – Dobszyńskiej Jaskini Lodowej lub wycieczka nad zbiornik wodny Palcmanská Maša. Wprawdzie jaskinię wolno zwiedzać tylko latem, ale również jej otoczenie jest bardzo ciekawe. Można tu zobaczyć na przykład zabytkową małą stację kolejową czy strome zbocza, na które można jednak bez specjalnego wysiłku się wspiąć. Oczywiście w Słowackim Raju jest bezlik atrakcji turystycznych, lecz ten, kto chce mieć gwarancję zapierającego dech w piersiach widoku powinien wdrapać się na wysokość 1 156 metrów na masy w skalny Havrania skala. To jedno z najwyżej położonych i najpiękniejszych miejsc widokowych w Słowackim Raju. Z jego szczytu rozpościera się widok na Kráľovą hoľę oraz Tatry Wysokie. Trasa na szczyt prowadzi koło okresowo bijącego źródła, o czym informuje jego nazwa – Občasný prameň, i trzeba się liczyć z intensywnym podejście na skałę, na co należy zarezerwować sobie około dwóch i pół godziny. Punktem wyjścia wycieczki na skałę z miejscem widokowym jest miejscowość Stratená. Jeśli dla kogoś to nadal zbyt mało, może iść dalej przez Veľké i Malé Zajfy aż na płaskowyż Geravy.
Do wsi Stratená można dojechać pociągiem, autobusem, rowerem i samochodem. Dojazd pociągiem polecamy tym, którzy nie chcą wracać w miejsce, z którego wyruszyli. W weekendy autobusy kursują rzadziej. Samochodem z Koszyc najszybciej można dojechać do Stratenej główną drogą Koszyce – Rožňava – Dobšiná – Stratená, ale prowadzi do niej więcej dróg, więc wszystko zależy od pomysłowości i chęci poznawania okolicy.
Služby v okolí
Hostinec Stará krčma, Stratená, 049 71 Stratená
Penzión Šafran, Stratená 5, 049 71 Stratená
Horský hotel Geravy, 049 73 Dedinky
