Kresy wschodnie
Wdzięcznym i ciekawym celem wycieczki na Kraniec Świata mogą być także kresy wschodnie. Trzecie co do wielkości naturalne jezioro na Słowacji, wyjątkowa drewniana cerkiewka w przygranicznej wiosce czy oglądanie wieloryba w niemal morskiej wodzie… To tylko kilka powodów, dla których warto wybrać się na wycieczkę w stronę ukraińskiej granicy. Morské oko jest łatwo dostępnym naturalnym jeziorem, a do zbudowanej na nim zapory można dojść z parkingu w ciągu około 25 minut.
Jezioro o nietypowej nazwie jest największym zamkniętym jeziorem wulkanicznym na Słowacji i trzecim co do wielkości naturalnym jeziorem w tym kraju. Jego tafla migocze w samym sercu Puszczy Wyhorlackiej wpisanej na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Znakowany szlak turystyczny prowadzi starym lasem wokół jeziora, w którego toni żyje niezliczone mnóstwo ryb przywykłych już do turystów. Nie są to jednak gatunki rodzime. Oprócz otoczenia mieniącego się kolorami o każdej porze roku ciekawy jest także stylowy pałacyk – Kaštielik na początku trasy. Obiekt nazywany obecnie zameczkiem myśliwskim, zbudowano w 1924 roku na polecenie hrabiny Gladys Vanderbilt-Széchenyi – właścicielki okolicznych lasów, żeby jej córka mogła leczyć nadwątlone zdrowie w zacisznej okolicy nad jeziorem. Obiekt wciąż działa i oferuje 8 miejsc noclegowych na kilka cudownych dni spędzonych na łonie dziewiczej przyrody pod osławionym punktem widokowym na górze zwanej Sninský kameň.
Jezioro jest dziś wyłącznie pomnikiem przyrody i nawet podczas letnich upałów nie wolno do niego wchodzić. Przechadzka wokół Morskiego oka zajmie około półtorej godziny, a trasa ścieżki edukacyjnej częściowo pokrywa się z przebiegiem szlaku turystycznego.
Do tego miejsca można dojechać drogą E50 prowadzącą z Koszyc do Michalovec, a stamtąd do wsi Remetské Hámre prosto na parking pod Morskim okiem
Propozycje wycieczek po okolicy
Drugim przystankiem na samym Krańcu Świata jest wieś Ruská Bystrá. Odwiedzając te koszyckie kresy wschodnie, trafia się wprost do typowej osady drzewiarskiej ukrytej w cichym górskim zakątku. Najlepszym kronikarzem poplątanych losów tutejszych mieszkańców i wschodnich chrześcijan jest ponad 300-letnia greckokatolicka cerkiew pw. Przeniesienia relikwii św. Mikołaja. To typowa karpacka perła wykonana zręcznymi rękami Rusinów. Zrębowa budowla została zbudowana na fundamencie z kamieni bez użycia żadnych metalowych gwoździ. Ozdobiona jest cennymi ikonami, które choć milczą, to przez stulecia najbardziej zrozumiale opowiadały o Biblii językiem ludu. Cerkiew jest najbardziej wysuniętym na wschód obiektem zaliczanym do słowackich kościołów drewnianych – cerkwi – wpisanych na Listę światowego dziedzictwa UNESCO. Prostota, dostojność, nabożność i skromność drewnianej bryły kontrastuje z bogatą kolorystyką późnobarokowych zdobień wnętrza. Polecamy nie tylko zwiedzanie, ale również chwilę zadumy, bo tylko tak można lepiej zrozumieć korzenie wschodniej duchowości i ciężkiego życia Rusinów w tych niegościnnych ostępach. Chcąc zwiedzić cerkiewkę, należy wcześniej umówić się telefonicznie lub skontaktować z Urzędem Gminy.
Najlepiej przyjechać tu samochodem, natomiast piechotą do Ruskiej Bystrej idzie się od Morskiego oka około 5 godzin i trzeba pokonać znaczne przewyższenie, dlatego lepiej podjechać autem do Sobranec, gdzie należy skręcić w drogę 566 w kierunku na Podhoroď i stamtąd jechać jeszcze około 40 km na północ.
Czy już czas na chwilę odświeżenia? W zależności od pogody i pory roku można odświeżyć ciało lub duszę w zalanej kopalni wapienia w miejscowości Beňatina koło Sobranec. Tutejsi mieszkańcy od lat odwiedzają, ale turyści dopiero zaczynają odkrywać, to piękne turkusowe jeziorko, które jest pomnikiem przyrody. Znany jest widok na trawertynową skałę z zarysem 5-metrowego wieloryba. Tylko od ciebie zależy, czy wybierzesz teorię, że jest to ślad pradawnego stwora czy też gra świateł w warstwach skalnych. W jeziorze jest bardzo czysta woda i choć oficjalnie obowiązuje zakaz kąpieli w nim, to w sezonie pojawiają się tam setki pływaków. Chcąc podnieść atrakcyjność turystyczną tzw. beňatinskiego trawertynu, zbudowano na jego szczycie wysuniętą platformę widokową oraz ścieżki łączące niedostępne odcinki. W planach jest połączenie całego terenu zatopionej kopalni i zbudowanie nowej platformy widokowej.
No to co? Dusza i ciało już nawilżone? A co z językiem, żołądkiem, a przede wszystkim kubkami smakowymi? Dobrym wyborem będzie jeszcze lepsze wino. Jego smakosze dobrze znają nazwy Tibava oraz Orechová. Bądźmy szczerzy, prawdopodobnie tylko z etykiet na winach, natomiast osobista konsultacja z miejscowymi winiarzami jest bezcenna. Bardzo chętnie dadzą skosztować turyście czerwonego i białego wina o urzekającym bukiecie oraz obezwładniającym smaku.
Dotyk, wzrok, smak i węch już mamy sprawdzone, ale został jeszcze słuch. Do tego najlepszy będzie test z gitarą i to nie byle jaką! Miłośnicy muzyki i niezwykłości bezwzględnie powinni zajrzeć do Muzeum Miejskiego w Sobrancach. Jakieś 200 metrów od centrum – koło prawosławnej cerkwi – jest jedyne gitarowe muzeum w Europie i drugie na całym świecie. Poza kolekcją ponad 200 gitar elektrycznych z lat 1947-1980 muzeum posiada 1 100 nieprawdopodobnych eksponatów, między innymi klawisze, wzmacniacze i przedmioty przypominające atmosferę epoki bigbitu. Białymi krukami są instrumenty należące wcześniej do znanych muzyków, na przykład Petra Jandy z Olympicu, Maťa Ďurindy z Tublatanky czy ekskluzywna gitara Grazioso Resonet – model, na jakim zaczynał grać George Harrison z The Beatles.
Služby v okolí
Bufet Morské oko, Morské Oko, 072 41 Remetské Hámre
Reštaurácia Penzión Maňa, Štefánikova 29, 073 01 Sobrance
Vinárstvo Pivnica Tibava, Michalovská 115/ 54, 073 01 Sobrance
