Czy potrafisz dostrzec otaczające cię kolory, nastrój miejsc i zobaczyć świat w całej palecie barw nawet wtedy, gdy jest szaro-bury, a bramy przygód są zamknięte na siedem spustów? Oczywiście! To nic trudnego, wystarczy zaznaczyć odpowiednie atrakcje na liście rzeczy, które należy zrobić i odkryć różowego pelikana na basenie, zielony kościół bez dachu i okien, niebieskie jezioro w hrabiowskim kurorcie. Możesz wejść do woliery dla ptaków, wspiąć się na skały, by zobaczyć ich szarość lub zajrzeć do otwartego non stop (24/7) Ice Baru. Co łączy te miejsca? Można z nich korzystać nawet wtedy, kiedy wiele plenerowych atrakcji jest nieczynnych.

1. Mieć cały basen tylko dla siebie

Kąpielisko URBEX, Byšta

Załóż różowe okulary i idź na basen. Zapomnij o tych okropnych miejscach, w których kłębią się tłumy ludzi w kąpielówkach i strojach. Dziś możesz mieć przywileje, o których nawet ci się nie śniło! Gdy wejdziesz na kąpielisko Byšta, nie znajdziesz tam żywej duszy, korzystaj więc z basenu tylko dla siebie. Przywita cię jedynie dmuchany różowy pelikan. Tu świat należy do ciebie! Patrząc przez różowe okulary, możesz spełniać marzenia. Ta przestrzeń zainspiruje cię do przemyśleń, na przykład o tym, jak niestrudzenie pracował ząb czasu, jakie historie rozegrały się w tym miejscu, a także o tym, gdzie zaczyna się opuszczenie i samotność. Skosztuj mieniącego się barwami koktajlu w towarzystwie dmuchanego pelikana, który strzeże przeszłości Byšty – jej uzdrawiającego słono-zasadowego powiewu ze źródeł mineralnych, do których w dawnych czasach zjeżdżały niezliczone tłumy z hrabiami włącznie. Ściągali tu, aby zażywać w wannach kąpieli leczących choroby żołądka, krążenia, reumatyzm i ischias. Kurort Byšta był wszak znany już od 1867 roku. W pobliżu kąpieliska, na potoku Byšta, zbudowano zbiornik przeznaczony do pływania łódką, uprawiania sportów wodnych oraz wędkowania. Jeśli zatem masz dość hartowania się na kąpielisku Urbex, weź swoich kolorowych dmuchanych przyjaciół i skocz prosto do wody!

Kąpielisko URBEX Byšta na mapie. 

2. Znaleźć spokój ducha

PlaRoślinny kościół, Debraď

Takiego spokoju ducha i ciała nie można znaleźć w żadnym innym kościele! To świątynia wiecznej fotosyntezy, a właśnie tego potrzebuje twój mózg w czasach natłoku informacji. Kościół św. Władysława jest otwarty dla każdego i zawsze, nie wahaj się zatem! Możesz do niego wejść, kiedy tylko chcesz i nikt ci go nie zamknie przed nosem. Oferuje tlen oraz piękno, które odpalą w tobie intelektualny i duchowy ładunek pozytywności. A tego nikt ci już nie odbierze! Stojący tu niegdyś kościół zniszczyli Turcy, ale dziś tutejsza przyroda dosłownie go wielbi. Tyle uzdrawiającej świętej mocy nie ma żaden inny kościół na Słowacji, bo przecież tworzą go żywe rośliny. To architektoniczny unikat ze sporą domieszką magii. Z tym miejscem wiąże się także legenda o pobożnym węgierskim królu Władysławie, który wracając po ciężkim boju, modlił się żarliwie tak długo aż na suchej wyżynie wytrysnęło źródło, z którego mogło się napić jego spragnione i śmiertelnie zmęczone wojsko, co uratowało je przed niechybną zgubą. Obok źródła, w którym do dziś jest pod dostatkiem wody i nie wysycha nawet w czasie największych susz, zbudowano na początku XVI wieku kościół pod wezwaniem właśnie św. Władysława. Podobnie jak inne budynki został zniszczony podczas najazdów tureckich, ale być może tryskająca właśnie tu żywa woda, ożywiała przez stulecia wspomnienie kościółka. Na średniowiecznych fundamentach najpierw pojawił się kamienny murek, a na nim ustawiono symboliczną drewnianą konstrukcję, przypominającą kształtem dawną świątynię. Drzewo, które rosło między fundamentami ruin kościoła, pozostawiono nietknięte, więc jego gałęzie wystają między ustawionymi wokół belkami. Drewnianą konstrukcję stopniowo porastają pnące rośliny. W ten sposób na miejscu dawnej świątyni wyrósł nowy, tzw. Roślinny kościół. Koło kościoła i źródła znajduje się dziś ważne skrzyżowanie szlaków turystycznych. Legenda o cudzie św. Władysław, a także rzekome objawienia Matki Boskiej, które ponoć miały tu miejsce w latach pięćdziesiątych XX wieku, sprawiają, że Roślinny kościół jest również popularnym miejscem pielgrzymkowym.

Plant Church on the map.

3. Przekartkować Encyklopedię zwierząt

Pracownia plenerowa, Morské oko

Nie chowaj się w domu pod kocem z książką w ręce. Pewnie już nawet nie wiesz, w jakiej pozycji usiąść, żeby było wygodnie. Wyjdź na powietrze! Otwórz żywą encyklopedię zwierząt i zajrzyj do naszej otwartej pracowni połączonej z biblioteką, w której nie musisz sztywno siedzieć! Możesz biegać, skakać, położyć nogi na ławce, a nawet zjeść wymarzonego burgera! Nie musisz wcale brać książki do ręki, tu w cieniu najpiękniejszych dębów Vihorlatu będziesz wertować karty księgi natury.

Z miejscowości Remetské Hámre dojdziesz nieforsownym płaskim terenem i pod osłoną cienia drzew na parking, skąd jest zaledwie kilometr do schroniska Chata Morské oko, więc spokojnie dojdziesz tam na piechotę.

Jednych przyciąga tu dobrze zaopatrzony bufet, a innych to, że w tym odległym i przepięknym miejscu można naprawdę odpocząć. Tuż obok schroniska jest miejsce na ognisko i wiata z wielkim stołem. Tam można się ukryć przed deszczem lub niemiłosiernie prażącym słońcem albo przeczekać choćby największą zamieć.

Pracownia jest zawsze dla ciebie otwarta! W dodatku możesz się w niej dowiedzieć czegoś nowego. Właśnie tu czeka na ciebie encyklopedia przyrody – Plenerowa pracownia przyrodnicza tuż nad brzegiem Morskiego oka! Wyposażona jest w 7 interaktywnych drewnianych tablic – gier edukacyjnych oraz 5 ław, które czekają na wszystkich złaknionych wiedzy turystów. To nie są zwykłe tablice i ławki! W interaktywny sposób przekazują informacje o świecie roślin oraz zwierząt, czasie rozkładu śmieci i zasadach zachowania się w lesie. Możesz tu poznać dźwięki, które wydają typowe dla Słowacji dzikie zwierzęta. Częścią tej „encyklopedii“ jest także tablica dźwiękowa zasilana panelem słonecznym i turbiną wiatrową. Do 1945 roku Morské oko i okolica należały do hrabiny Gladys Vanderbilt-Széchenyi. To na jej polecenie w 1924 roku zbudowano nad jeziorem mały pałacyk – Kaštielik. Pałacyk powstał, by mogła w nim zażywać kontaktu z naturą jej chora córka. Kuracja była tak skuteczna, że hrabianka wyzdrowiała. Materiał na budowę pałacyku dowożono tzw. „drevienką“ – dębowymi żłobkowanymi szynami. Prace kamieniarskie wykonali mistrzowie ze Sniny. Wyremontowany Kaštielik jest obecnie reprezentacyjnym obiektem należącym do Lasów Państwowych Republiki Słowackiej, ale można go również wynająć. Jest najpiękniej położonym tego typu obiektem na Słowacji. Cały ten teren to jeden z najurokliwszych i najcichszych zakątków Słowacji. Zachował swoją romantykę oraz naturalny urok.

Plenerowa pracownia na mapie.

4. Wejść do ptasiej woliery

Senianske rybníky (stawy)

Nie ma się dokąd ruszyć? Tu masz mnóstwo możliwości ruchu, a w propozycjach przechadzek możesz przebierać. Odkryj wyjątkowe miejsce na Słowacji – jedno z tych, których szukają Europejczycy. Wkrocz tutaj śmiało i zaśpiewaj razem z najlepszymi europejskimi głosami. Tu na łonie natury możesz śpiewać na całe gardło. Twojemu koncertowi na pewno zacznie wtórować niepowtarzalny ptasi chór. Ten najlepszy europejski repertuar możesz usłyszeć właśnie koło Senianskych rybníkow! To ważny obszar ochrony ptaków o znaczeniu ogólnoeuropejskim, na którym gniazduje ptactwo wodne i przybrzeżne. Odwiedź zatem miejsce urlopowe europejskich ptaków! Systematycznie prowadzone obserwacje pozwoliły stwierdzić, że występuje tu około 160 gatunków ptactwa wodnego i przybrzeżnego. Nawet gołym okiem, bez lornetki, można dostrzec wiele gatunków dzikich kaczek, gęsi, perkozów, mew, zimorodków, czajek, czapli oraz licznych innych ptaków. Nad tutejszymi stawami mają dobre warunki do życia nie tylko ptaki, lecz także takie zwierzęta, jak na przykład: piżmaki, tchórze czy gronostaje. Tu, na najbardziej znanym obszarze ornitologicznym na Słowacji, stada gęsi „zarezerwowały sobie” miejsce postojowe. Tutejsze mokradła od zawsze przyciągały niezliczone rzesze różnych gatunków ptaków, niektóre z nich tu gniazdowały, inne odpoczywały podczas swoich migracyjnych przelotów nad grzbietem Karpat. Natomiast dziesiątki tysięcy gęsi zatrzymują się na tym terenie od listopada do Bożego Narodzenia. Jeśli chodzi ryby, to hoduje się tu przede wszystkim karpie, amury, tołpygi sumy i szczupaki. Niektóre ze stawów są przeznaczone do wędkowania sportowego i rekreacyjnego, więc ich miłośnicy też znajdą tu coś dla siebie.

Senianske rybníky na mapie.

5. Catching tZobaczyć jak można zastąpić przyrodę

Ściana wspinaczkowa Rokodromo

Wdrap się pierwszy! Pokaż, co umiesz i gdzie potrafisz wejść! Żebyś się nie tylko relaksował, bezczynnie rozkoszował otaczającą naturą oraz jej spokojem, napnij mięśnie, maksymalnie się skup i śmiało ruszaj w górę! To czas, by nie tylko wzrokiem objąć naturę, ale namacalnie dotknąć, spróbować czegoś nowego, odkryć nowy świat – świat szarych skał. Sztuczna skała Rokodromo, której nazwa została zainspirowana nagłówkiem artykułu w ekwadorskim czasopiśmie wspinaczkowym, jest dziełem koszyckich alpinistów. Była pierwszą i w tamtych czasach jedyną sztuczną oraz treningową skałą w dawnej Czechosłowacji. Kompleks Rokodromo powstał w 1987 roku. Ściana ma wysokość ponad 9 metrów, 8 metrów szerokości i 24 metry długości. Obecnie jest wykorzystywana jako treningowa skała wspinaczkowa, przeznaczona głównie dla początkujących i dzieci. Wznosi się na początku doliny Čermeľské údolie, na łące koło zabytkowej wąskotorówki tzw. Kolejki Dziecięcej. Na najwyższej z wież, na wysokości około 9,2 m założono różne zabezpieczenia i udogodnienia umożliwiające zejście w dół na linie. Na łącznie dziewięciu różnych drogach można wspinać się korzystając z zabezpieczeń lub użyć ekspresów. Uchwyty asekuracyjne są umieszczone dosyć blisko siebie przede wszystkim po to, by łatwiej było się wspinać początkującym. Obecnie do ściany można dojechać także ścieżką rowerową o długości ponad 500 m od stacji Kolejki Dziecięcej. W pobliżu treningowej skały wspinaczkowej Rokodromo jest kilka wiat oraz miejsce na ognisko, więc smażone kiełbaski będą prawdziwą nagrodą po wspinaczce! Tuż obok skały jest bagno, które nosi nazwę, bo jakże mogłoby być inaczej, Mokraď (bagno) pri Rokodrome. Nad bagnem biegnie drewniany wiszący most.

Ścina wspinaczkowa Rokodromo na mapie.

6. Znaleźć naturalny Ice Bar

Silická ľadnica (jaskinia lodowa)

Nie idziesz do baru, przechadzasz się tylko? Nie błąkaj się bez celu, wstąp do Ice Baru, który oferuje niespotykane lodowe piękno. Czeka tu na ciebie już całe wieki, od mezozoiku, a jego nietuzinkowe wnętrze tworzą średniotriasowe jasne dolomity z Wetterstein typowe dla płaszczowiny silickiej. Jest to jeden z unikatów na skalę światową. Silická ľadnica jest najniżej położoną jaskinią lodową w umiarkowanej strefie klimatycznej na całym świecie! Znajdziesz tu przepaść lodową, która powstała w wyniku zawalenia się stropu podziemnej katedry, przed około 2 000 lat. Ten Ice Bar ma długość 1 100 m i głębokość 110 m. A dlaczego został nazywany ľadnica, czyli lodownia? Dlatego że zimne powietrze, które gromadzi się zimą w chłodnej jaskini, zalega na dole. Na wiosnę i w lecie do jaskini ścieka woda, która po zetknięciu z zimnym powietrzem zamarza. Oznacza to, że w Silickiej ľadnicy zobaczysz piękne formy lodowe nawet w środku lata. Jej mikroklimat sprawia, że we wstępnej części jaskini są doskonałe warunki do życia dla zimnolubnych leśnych gatunków roślin i zwierząt charakterystycznych dla wyżej położonych pasm górskich.

Silická ľadnica na mapie.